مقام علمی
مرحوم
آقانجفی دوران کودکی را در نزد پدر به آموختن قرآن گذراند و در سیزده
سالگی به توصیه پدر به قوچان رفت تا به ادامه تحصیل بپردازد. سپس در سن
شانزده سالگی به مشهد رفته و در مدرسه پریزاد مشغول تحصیل شد.
ایشان
در سال 1313 قمری برای کسب فیض از اساتید مهم اصفهان به این شهر سفر کرد و
دروس فقه و حکمت و منظومه را نزد اساتید بهنام آن دیار فرا گرفت.
بعد از پنج سال از اصفهان نیز باز عازم سفر شد و به نجف اشرف مشرف گشت و از درس خارج مرحوم آخوند خراسانی کسب فیض نمود.
مرحوم آقا نجفی قوچانی در همان جوانی به
درجه والای اجتهاد رسیده است و به گفته خود او، نخست از استاد خود مرحوم
آخوند تقلید میكرده، سپس جز در موارد نادری، به رای آن مرحوم مراجعه نكرده
است.
آقانجفی
قوچانی در 1338 قمری بعد از فوت پدر عزیزش مجبور به بازگشت به ایران شد و
بعد از مدت کوتاهی که در مشهد مقدس ساکن بود به درخواست مردم مومن قوچان،
به این شهر عزیمت کرد و تا پایان عمر پربارش در این شهر اقامت داشت و به
قضاوت و تدریس و امور دینی مردم پرداخت.
اساتید این مرد بزرگ در اصفهان و نجف همه از بزرگان آن دوران بودهاند، از جمله: سيد محمد باقر درچهاى، آقا نجفى اصفهانى، آخوند کاشی، شیخ عبدالکریم گزی، میرزا جهانگیرخان قشقایی، شيخ محمد باقر اصطهباناتى، مرحوم آخوند خراسانی و دیگران.
شاگردانی
که نزد این مرد وارسته کسب علم و زهد نمودند نیز بسیارند، برخی از این
بزرگواران عبارتند از: شیخ غلامرضا غروی، شیخ علی قدوسی، شیخ محمد رئیسی،
شیخ عبدالکریم، شیخ ذبیحالله اسلامی، شیخ آقافاضل و دیگران.
آثار و تالیفات
مرحوم آقانجفی آثار و کتب ارزشمندی از خود به جای گذارده است که برخی از این تالیفات عبارتند از:
سیاحت غرب: در کیفیت عالم برزخ و سیر ارواح بعد از مرگ.
سیاحت شرق: زندگینامه، گزارش تحصیلات و مشقات دوران تحصیلی به زبان ساده و محلی. همچنین مباحث و معارف اسلامی به استناد آیات و روایات. لازم به ذکر است که کتاب سیاحت شرق جزء زبانهای شرقی در دانشگاه پرستون ایالت نیوجرسی آمریکا تدریس میشود.
شرح کفایة الاصول آخوند ملا محمد کاظم خراسانی.
شرح ترجمه رساله تفاحیه ارسطو.
رساله سفری کوتاه به آبادیهای اطراف قوچان.
رساله عذر بدتر از گناه تلفیقی از نثر عربی و فارسی درباره مشروطیت.
شرح دعای صباح.
حياة الإسلام في أحوال آية الملك العلام در مورد زندگانى صاحب كفاية الاصول.
در قوچان
مرحوم آقانجفی قوچانی حدود بیست و پنج سال در شهر
قوچان به ترویج و اشاعه علم و تقوی و حقیقت و صفا و پاكی و بیداری انسانها
پرداخته و به كار مردم رسیدگی و حوزه این شهرتاریخی را به احسن وجه اداره
كرد.
از آنجایی که ایشان عالمی بود وارسته و متقی و تارك دنیا و مظهر اخلاق و سادگی و بیاعتنا به ظواهر دنیوی، از این رو مردم به زودی به پشتوانه معرفت خود از او، گفتارها و دستوراتش را به جان و دل خریده و جامه عمل پوشاندند.
كارها،
خدمات و مجاهدات این عالم وارسته، نزد اهالی آن دیار زبانزد است. به ویژه
افراد مسنی كه محضر او را درك كرده و با اخلاق آن مرد بزرگ
آشنائی داشتند، از جمله در قحطی جنگ جهانی دوم، خدمات این عالم متقی جهت
رفع گرسنگی و نیازهای پزشكی و درمانی و كمكهای همه جانبه این رادمرد، معروف
است به طوري كه خود ایشان شخصا به منازل بی نوایان سركشی ميكرده است.
عنايت از جانب امیرمومنان
چند
ماهی بود كه جهت تحصیل به نجف اشرف مشرف شده بودم ولی حجره پیدا نكردم و
به ناچار در محل نامناسبی بسر میبردم تا این كه طلبهای اصفهانی كه عمویش
نیز در نجف بود جهت تحصیل به نجف آمد و از من اجازه خواست تا زمانی كه
عمویش برای او حجره پیدا كند در آنجا بماند. پس از یك هفته روزی با خوشحالی
آمده و گفت: عمویم برایم حجره پیدا كرده، به زودی به آنجا خواهم رفت. من
كمی متأثر شدم از این كه شش، هفت ماه است در یك زبالهدانی با سختی به سر
میبرم و حجره مناسبی پیدا نكردم.
هنگام مغرب به حرم رفته و صورتم را به قبر مطهر علی بن ابيطالب(ع)
كردم و با تندی گفتم: "تو به قدر یك عمو كار از دستت بار نمیآید كه
حجرهای برای من پیدا كنی؟!" و وارد صحن مطهر شدم یكی از طلاب خراسانی گفت:
در مدرسه وقفی حجرهای در شرف خالی شدن است از آخوند اجازه بگیر كه تو در
آن ساكن شوی و در فاصله كمی سه نفر از فضلاء همین مطلب را به من گفتند.
بدین
ترتیب من حجرهدار شدم ولی آن طلبه اصفهانی نه تنها عمویش برای او حجره
پیدا نكرد بلكه از نجف به اصفهان رفت و بالاخره معلوم شد كه علی(ع) خیلی
بیشتر از عموها كار از دستش بر میآید.
وفات
مرحوم آیت الله آقانجفی قوچانی در بیست و ششم ربيع الثانى سال 1363 هجري قمري مطابق نهم اردیبهشت سال 1322 هجری شمسی، در سن 68 سالگي در شهر قوچان از دنیا رفت و بعد از تشییعی به یادماندی در یکی از اتاقهاي خانه مسكوني خود به خاک سپرده شد.
منابع
سیاحت شرق، آقانجفی قوچانی، انتشارات امیرکبیر، تهران.
مشکوة، شماره چهل و نهم.
مدافعون ـ حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز (سه
شنبه) در دیدار رئیس و اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی، با تبیین اهمیت
حیاتی مقوله فرهنگ و جایگاه شورایعالی انقلاب فرهنگی؛ ضمانت اجرای مصوبات
این شورا؛ وظایف نظارتی و هدایتی دستگاهها در مقوله فرهنگ؛ ضرورت برخورد
حکیمانه با پدیده های فرهنگی، استمرار پیشرفت علمی در دانشگاهها؛ تدوین
مبانی تحول علوم انسانی، و صیانت از زبان زیبای فارسی، نکات مهمی را بیان
کردند.
مدافعان حرم السیدة زینب س